Amddiffyn plant

Mae diogelu yn golygu amddiffyn iechyd, llesiant a hawliau dynol. Mae’n galluogi pobl i fyw yn rhydd rhag niwed, camdriniaeth ac esgeulustod. Mae diogelu plant a’i lles yn cynnwys:

• eu diogelu rhag cael eu cam-drin, neu bethau sydd yn wael i’w hiechyd neu ddatblygiad
• sicrhau eu bod yn tyfu gyda gofal diogel ac effeithiol

Caiff plentyn ei gam-drin pan fo rhywun yn ei niweidio, neu’n methu ag atal niwed. Gall plant gael eu cam-drin o fewn teulu, sefydliad neu gymuned gan bobl maen nhw’n eu hadnabod neu, yn fwy anarferol, gan ddieithryn. Gall camdriniaeth neu esgeulustod effeithio ar bobl ifanc hyd at 18 oed, y byddai gofyn iddynt gael eu hamddiffyn drwy gynllun amddiffyn plant rhyngasiantaeth.

Gall cam-drin fod yn:

• gorfforol fel taro, ysgwyd, taflu, gwenwyno, llosgi, sgaldio, boddi, mogi, neu niwed corfforol arall gan gynnwys peri salwch
• emosiynol fel cam-drin emosiynol parhaus ar blentyn a fyddai’n peri effeithiau niweidiol parhaus ar eu datblygiad
• esgeulustod drwy fethiant parhaus i ateb gofynion corfforol a/neu seicolegol sylfaenol plentyn, sy’n debygol o amharu ar iechyd neu ddatblygiad y plentyn
• rhywiol drwy orfodi neu ddenu plentyn neu berson ifanc i gymryd rhan mewn gweithgaredd rhywiol, boed y plentyn yn ymwybodol o’r hyn sy’n digwydd ai peidio
• cam-fanteisio’n rhywiol ar blant lle defnyddir plant yn rhywiol er mwyn arian, grym neu statws
• ariannol, a allai gynnwys gamddefnyddio taliad uniongyrchol plentyn, neu lwfans cynhaliaeth addysg