Cyngor a democratiaeth

Mae gan Gyngor Bwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr 51 o gynghorwyr sy’n cael eu hethol bob pum mlynedd. Maent yn cynrychioli safbwyntiau’r trigolion sy’n byw yn un o’r 28 o wardiau neu adrannau etholaethol yn y fwrdeistref sirol, gyda 15 ohonynt yn wardiau aml-aelod.

Prif ddyletswydd y cynghorwyr yw cynrychioli’r gymuned gyfan, ond mae ganddynt ddyletswydd arbennig i’w hetholwyr, gan gynnwys y rheiny na bleidleisiodd drostynt.

Mae’r Cyngor yn penodi Arweinydd y Cyngor yn y cyfarfod blynyddol a phenderfynu hefyd ar y Fframwaith Polisi cyffredinol a gosod y Gyllideb bob blwyddyn.

Mae’r Arweinydd yn penderfynu ar faint ac aelodaeth y Cabinet, sy’n cael eu penodi i ymgymryd â swyddogaethau’r Cyngor nad ydynt yn gyfrifoldeb ar unrhyw adran arall yn y Cyngor, boed yn ôl y Gyfraith neu dan y Cyfansoddiad, ynghyd â gwneud penderfyniadau o fewn y Gyllideb a’r Fframwaith Polisi a osodir gan y Cyngor.

Mae Cyfansoddiad y Cyngor yn disgrifio'r gwahanol swyddi a chyrff sy'n rhan o'r cyngor, ynghyd â’u cyfrifoldebau, swyddogaethau , a’r rheolau gweithdrefnol sy’n pennu sut mae’r cyrff hyn yn gweithio â’i gilydd i ddarparu gwasanaethau. 

Civic Offices

Mae bod yn gynghorydd yn rhoi boddhad, yn heriol ac yn bleserus a gallwch chi newid bywydau pobl er gwell.

Manylion cyswllt ar gyfer prif swyddogion o fewn Cyngor Bwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr.

Arwyddair Cyngor Bwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr yw ‘ymlaen gyda hyder’.

Mae Cyfansoddiad y Cyngor yn disgrifio'r gwahanol bobl a chyrff sy'n rhan o'r cyngor, eu ffwythiant, a'r rheolau gweithdrefn sy'n pennu sut mae'r cyrff hynny'n gweithio gyda'i gilydd i ddarparu gwasanaethau.

Pennir tâl cynghorwyr gan Banel Annibynnol Cymru ar Gydnabyddiaeth Ariannol (PACGA).

Mae e-ddeiseb yn ddeiseb sy'n casglu llofnodion ar-lein. Mae hyn yn caniatáu i ddeisebau a gwybodaeth ategol gael eu gwneud ar gael i gynulleidfa lawer ehangach na'r traddodiadol o bosibl deiseb ar bapur.

Rhyddid y Fwrdeistref yw’r anrhydedd fwyaf y gallwn i ei rhoi. Mae’n arwydd o’n parch at y person neu’r corff sy’n cael yr anrhydedd honno.

Mae cynghorwyr wedi'u hethol yn rhannol i ddatrys problemau dinasyddion. Maent yn helpu preswylwyr gyda phroblemau neu ymholiadau, hwyluso anghenion etholwyr a phenderfynu ar bolisi'r cyngor, fel grŵp.

Mae cynllun dirprwyo ar gyfer awdurdod lleol yn amlinellu sut mae rhai pwerau a ffwythiannau’n cael eu dirprwyo ymysg Prif Swyddogion ac Aelodau Etholedig o fewn y cyngor.

Mae Aelodau'r Senedd yn cael eu hethol gan bobl Cymru. Maent yn cynrychioli budd y cyhoedd yn ogystal ag unigolion sy'n byw o fewn yr etholaeth neu'r rhanbarth lle mae ef neu hi wedi cael ei hethol i wasanaethu am gyfnod yn y swydd.

Gweld gwybodaeth ynghylch presenoldeb aelodau yng nghyfarfodydd y cyngor ym Mwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr.

Dyma’r cod ymddygiad ar gyfer cynghorwyr ac aelodau cyfetholedig.

Mae dwy etholaeth seneddol yn y maes hwn. Mae gan bob etholaeth un AS. Mae ASau i gyd ar gael mewn cymorthfeydd cyngor rheolaidd i gyfarfod ag etholwyr.

Mae pedwar cyngor tref ac 16 cyngor cymuned ym Mwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr.

Edrychwch ar Flaenraglenni Gwaith y cyngor ar gyfer Trosolwg a Chraffu, y Cabinet a’r Cyngor.

Mae’r corff hwn yn rhoi llais i bobl ifanc ym Mwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr. Mae’n cynnwys Maer Ieuenctid, Dirprwy Faer Ieuenctid, Aelodau Cabinet a Chynghorwyr Ieuenctid.

Hysbysiad o Refferendwm y Maer

Yng Nghymru, gall pob cyngor sir a chyngor bwrdeistref sirol wneud trefniadau i weithredwyr gyflawni ei swyddogaethau.

Rhaid i weithredwyr awdurdod lleol fod ar un o'r ffurfiau a bennir yn Adran 11 Deddf Llywodraeth Leol 2000. 
Pan fo cynnig awdurdod ar gyfer aelod gweithredol yn cynnwys maer etholedig, mae’n rhaid iddo gynnal refferendwm cyn cymryd camau i weithredu'r cynigion.

Rhaid cynnal refferendwm hefyd pan fo o leiaf 10% o etholwyr llywodraeth leol yn deisebu'r awdurdod yn ystod y cyfnod deisebu. Mae cyfnodau deisebu yn dechrau deuddeg mis cyn y dyddiad y cynhelir etholiadau llywodraeth leol arferol, ac yn para am chwe mis.  

Bydd y cyfnod deisebu nesaf yn dechrau ar 6 Mai 2026 ac yn dod i ben ar 6 Tachwedd 2026.

Chwilio A i Y